Autorzy używają paradoksów, aby skłonić czytelnika do myślenia o komplikacjach towarzyszących dylematom bohaterów i motywów pojawiających się w realnym życiu. Ponieważ paradoksy są jednocześnie prawdziwe i nieprawdziwe, często nie są w stanie egzystować harmonijnie razem, a ich istnienie nie zawsze pozwala na płynne rozwiązanie. Istnienie paradoksu w historii skłania czytelnika do głębszego zastanowienia się nad sprzecznościami i prawdami zawartymi w paradoksie. Czasami może to stanowić dylemat dla postaci; innym razem może stanowić dylemat dla sumienia czytelnika. Na przykład w 1984 roku George'a Orwella Winston pracuje w Ministerstwie Prawdy; jednak jego praca polega na zmianie wiadomości, aby dopasować zmiany racji żywnościowych, ludzi, którzy zostali straceni za zdradę i obietnice złożone przez Wielkiego Brata, które nigdy nie były przestrzegane. Oczywiście "prawda" jest subiektywna i definiowana przez rząd. Paradoks może również ujawnić złożoność problemu dla postaci, która dodaje warstwy i głębię zarówno osobowości bohaterów, jak i fabuły.
Ministerstwa Prawdy, Miłości, Pokoju i Dobrobytu w 1984 roku George'a Orwella
Catch-22 autorstwa Josepha Hellera
"O wężowe serce skryło się z kwitnącą twarzą!
Czy smok zawsze utrzymywał jasność w jaskini?
Piękny tyran! Fiend angelical!
Pieprzony gołąbem kruk, drapieżne jak wilki jagnię! "
"Sukces jest najsłodszy
Przez tych, którzy im się nie uda. "
